Op donderdag 12 september heeft een deel van de raadsleden van Haarlemmermeer een bezoek gedaan aan Warmtebedrijf Ede. Dit partnerbedrijf van Polderwarmte B.V. heeft een slim groen warmtenet aangelegd in Ede dat bijna 20.000 huishoudens van warmte voorziet met verschillende duurzame bronnen. Denk hierbij aan lokale duurzame biomassa, restwarmte, aardwarmte en zonnewarmte.
We hebben met eigen ogen kunnen zien in een wijk in Ede-Zuid dat er met een relatief klein ruimtebeslag in de wijk, huizen, scholen en andere panden van warmte worden voorzien. De huishoudens besparen met de geleverde warmte direct 85% op hun CO2-uitstoot. In combinatie met enkele m2 zonnepanelen op het dak, zijn de woningen gelijk (zo goed als) klimaatneutraal!
Als Polderwarmte B.V. hebben wij een commercieel belang, maar we zijn uitdrukkelijk niet op zoek naar een monopoliepositie en willen graag met andere partijen de energietransitie versnellen in samenwerking met alle stakeholders. Daarbij richten wij ons in eerste instantie op het bedrijfsleven, om de infrastructuur te kunnen realiseren. Daardoor wordt het goedkoper om op termijn, indien gewenst, ook inwoners aan te sluiten en makkelijk nieuwe bronnen in te voeden.
Vraagstukken Haarlemmermeer
Tijdens het bezoek zijn veel vraagstukken op tafel gekomen en hebben we van elkaar geleerd. Elke Nederlandse gemeente staat voor een grote uitdaging als het gaat om de energietransitie en er zijn allerlei voorhanden oplossingen. We hebben geprobeerd om een aantal best practices van de gemeente Ede te delen, om een richting te geven voor de toekomst in de gemeente Haarlemmermeer.
Uit de programmatische aanpak van de energietransitie die de afgelopen maand is besproken in de gemeenteraad, hebben we begrepen dat er ruimte is voor marktinitiatieven. Maar een terechte vraag die we veel horen opkomen is: hoe gaan we als gemeente daar mee om zonder regie te verliezen?
Marktinitiatieven kunnen en willen vaak sneller concreet worden, maar hoe zorg je dat deze ontwikkelingen aansluiten en passen binnen gemeentelijk beleid. Met welke marktpartij wil je in zee gaan? Hoe kun je als gemeente ook regie houden zonder concessies uit te schrijven? Bij verlenen van concessies heb je als gemeente aan de voorkant invloed, maar hoe kun je nu al weten hoe je het over 10 of 15 jaar hebben wilt? Concessies kunnen de realisatie van nieuwe ontwikkelingen lastiger maken; degene met het verkregen monopolie is aan zet, niet langer de gemeente of andere (nieuwe) marktpartijen.
Er is in Nederland nog geen voorbeeld van een uitgegeven concessie die tot een lagere energierekening heeft geleid voor de burgers en in de meeste gevallen bovendien wel leidt tot een monopoliepositie waar vaak ook nog veel gemeenschapsgeld in gaat zitten.
Toekomst Haarlemmermeer
Op geen van deze vragen is een eensluidend antwoord te geven, maar zeker is wel dat alles mogelijk is, zolang je maar in gesprek blijft met elkaar, transparant bent en open staat voor elkaars belangen. Daarbij zijn er uiteraard soms conflicterende belangen, maar wij hebben al heel vaak ervaren dat in ons befaamde polderland een oplossing naar ieders tevredenheid te realiseren is. We delen de voorbeelden over afspraken met andere gemeenten, woningbouwcorporaties, nieuwbouwwijken, achterstandswijken, bedrijventerreinen, restwarmteleveranciers (zoals datacenters en/of industriebedrijven) etc. graag met u.
In het geval van warmtenetten, is het bijvoorbeeld echt mogelijk om zonder afnameverplichting voor burgers en ondernemers, de businesscase voor de meeste wijken rond te krijgen èn de doelstelling te halen om iedereen in die wijken van het aardgas af te krijgen en comfortabel van warmte te voorzien. Keuzevrijheid bevordert de participatie en betrokkenheid is onze overtuiging.
In het geval van warmtenetten, is het ook zonder hoge investeringskosten en grote risico’s voor gemeente, burgers en bedrijven, goed mogelijk om een aansluiting te realiseren.
In de huidige Nederlandse wet en regelgeving en gemeentelijke verordeningen is ook al goed vast gelegd, dat in de ondergrond geen conflicterende situaties mogen ontstaan bij de aanleg van een warmtenet (daarin wordt nu al rekening gehouden met andere nutspartijen zoals water, gas, telecom en elektra en toekomstige ontwikkelingen en algemeen belang).
Haarlemmermeer kan met warmtenetten (naast andere oplossingen) een slimme volger zijn en toch een passend antwoord bieden, bijvoorbeeld op actuele ontwikkelingen rondom datacenters.
Er is ruimte in de grond voor warmtenetten en ruimte voor alternatieven. Er is niet een oplossing voor de energietransitie; meerdere oplossingen kunnen/moeten naast elkaar bestaan en keuzevrijheid bieden voor burger en ondernemer.
Het heeft tijdens het bezoek in Ede allemaal kort de revue gepasseerd, maar de materie is belangrijk en omvangrijk; wij hopen dat we er ook de komende tijd met u over in gesprek kunnen blijven.
