Fossiele energie wordt duur uitbetaald
28-12-2021 |
De laatste maanden van dit jaar hebben we gezien dat de energieprijzen stijgen. De prijzen van aardgas zijn omhoog geschoten en ook aan de benzinepomp is dat merkbaar. Er zijn legio oorzaken. Spanningen over Oekraïne met Rusland, de wereldeconomie draait weer met als gevolg een stijgende vraag naar energie, en de afbouw van aardgaswinning in Groningen. De eerste energiebedrijven met lage aardgastarieven zijn inmiddels failliet gegaan en natuurlijk ontstaat er bij onze klanten en samenwerkingspartners dan ook de vraag: wat gebeurt er met de warmtetarieven? Voor het antwoord op die vraag, kijken we op de eerste plaats naar de Autoriteit Consument en Markt, die de maximumtarieven voor de consumentenmarkt vaststelt. De tariefafspraken met zakelijke klanten zijn veelal geheel of gedeeltelijk gebaseerd op het door de ACM vastgestelde tarief.
Warmtetarieven worden vastgesteld door de Autoriteit Consument en Markt (ACM)
De warmtetarieven worden volgens het “Niet Meer Dan Anders”-principe (NMDA) gereguleerd; de overheid heeft ervoor gekozen om de gasprijs als referentie te nemen voor het vaststellen van de maximumtarieven voor warmte. Als de gasprijzen dalen dan dalen die maximumtarieven voor warmte dus ook en dat is de afgelopen drie opeenvolgende jaren het geval geweest. Maar, zoals nu bij stijgende gasprijzen, stijgen ook de tarieven voor warmte. Het voordeel blijft dat klanten van warmtebedrijven gemiddeld nooit méér betalen dan gebruikers van een CV-ketel op aardgas. De warmtetarieven zijn gekoppeld aan de gasprijzen en dus verwacht de ACM dat ze in 2022 zullen stijgen.
In de wet staat precies hoe de ACM dit variabele tarief moeten berekenen. Ze gaan daarbij uit van de gasprijzen die de 10 grootste gasleveranciers per 1 januari 2022 gemiddeld in rekening gaan brengen. Ook nemen ze de belasting op gas en de Opslag Duurzame Energie (ODE) in het tarief mee. Door deze berekening betaalt de klant van warmte dus niet meer dan wat een consument betaalt voor gas, een cv-ketel en het vastrecht voor gas. Eind december stelt de ACM de maximumtarieven vast voor 2022, zeker is al dat deze niet meer dan 67% mogen stijgen (terwijl aardgas heel vaak stijgt en daalt, soms al wel met 800%).
Hogere kosten voor warmteleveranciers
Voor het opstarten van projecten om duurzame energie mogelijk te maken, zijn grote investeringen nodig, met een hoog risico. Om de energietransitie mogelijk te maken, heeft de overheid hiervoor onder andere de SDE subsidie in het leven geroepen. In deze subsidie regeling waarmee de productie van duurzame energie haalbaar wordt gemaakt, ligt helaas ook nog een “koppeling” met de aardgasprijs: bij een stijging van de gasprijs ontvangt het warmtebedrijf minder subsidie, omdat de overheid ervan uitgaat dat er hogere tarieven aan de klant worden doorberekend. Die verlaging van de subsidie is eerder dit jaar al ingegaan en is de oorzaak van de kostenstijging bij het produceren van warmte. Klanten hebben daar i.t.t. klanten van aardgas en elektriciteit nog niets van gemerkt. Polderwarmte heeft namelijk het beleid dat tarieven maar één keer per jaar, op 1 januari, worden aangepast.
Om warmte te kunnen leveren, is elektriciteit ook een van de grondstoffen voor de productie. Die elektriciteit is ook duurder geworden. Ook om die reden is er sprake van hogere kosten, terwijl de tarieven nog gelijk gebleven zijn.
Winst en warmte
De ACM houdt ook de winst van warmteleveranciers in de gaten. Sinds 8 oktober 2021 mag de ACM ingrijpen als een warmteleverancier te veel winst gaat maken. Dan kunnen ze bijvoorbeeld de tarieven aanpassen. Blijkt dat de winst in de toekomst te hoog wordt? Dan kunnen zij ingrijpen. Ook deze regel is ervoor bedoeld om klanten van warmte te beschermen en te voorkomen dat door te hoge tarieven de klant teveel betaald.
Is een Slim Groen warmtenet nog wel een slimme keus?
Zeker. Warmte is een lokaal product voor een lokale markt. De prijsontwikkelingen zijn niet direct afhankelijk van bijvoorbeeld spanningen op de internationale energiemarkt en dus veel stabieler. Door de regulering zijn de prijzen ook structureel lager dan die van aardgas. We spreken hier van zo’n 25% lagere prijzen en als de aardgasprijzen nog verder zullen stijgen, zal aansluiten op het Slim Groen Warmtenet alleen maar aantrekkelijker worden. Dat zijn twee redenen dat meer en meer warmtenetten in beeld komen als een verstandig en betaalbaar alternatief voor verwarming op aardgas.
We merken nu wel met z’n allen dat de energietransitie over veel meer gaat dan ‘alleen’ het vervangen van fossiele energie door duurzame warmte. Bijvoorbeeld omdat de rekenmethodieken op fossiele leest zijn geschoeid. Wij hebben nooit gedacht dat het eenvoudig zou zijn en dus pakken we al deze uitdagingen in het nieuwe jaar met nieuwe energie weer aan.
