Datacenters, bron van energie
15-02-2024 |
Duurzame data-economie
Stel de vraag “hoe duurzaam is data” en ChatGPT geeft antwoord. Duurzaamheid van data kan op verschillende manieren worden beoordeeld. Op 1 staat het energieverbruik van datacenters. Het opslaan en verwerken van grote hoeveelheden data vereist namelijk krachtige servers en datacenters. Het energieverbruik van deze faciliteiten kan aanzienlijk zijn. Het gebruik van duurzame energiebronnen en energie-efficiënte technologieën in datacenters kan de duurzaamheid verbeteren. Hierbij spelen ook de duurzaamheid van de hardware, de netwerkinfastructuur en de hoeveelheid onnodige opslag van gegevens een rol.
Rapport Staat van de Digitale Infrastructuur
Dat datacenters inmiddels een cruciaal onderdeel vormen van de digitale infrastructuur wordt benoemd in het rapport ‘Staat van de Digitale Infrastructuur’ van het ministerie van Economische Zaken & Klimaat (EZK). Het ministerie benadrukt met het rapport dat Nederland meer moet investeren in de digitale infrastructuur om te blijven verbeteren en verder te verduurzamen. De sector zelf draagt met 24,2 miljard euro, 2% van het totaal, fors bij aan de economie en is, inclusief de toeleveranciers, goed voor zo’n 200.000 banen. Het rapport becijfert dat de digitale infrastructuur een relatief beperkte footprint heeft. De sector is verantwoordelijk voor 0,02% van de oppervlakte en 0,65% van het totale energiegebruik in Nederland en kenmerkt zich door een grote mate van energie-efficiëntie. In vergelijking met andere sectoren, zoals de chemische- en basismetaalindustrie, is het energieverbruik per euro aan toegevoegde waarde voor het Nederlands bruto binnenlands product (bbp) aanzienlijk lager. De directe en indirecte economische impact van de sector is belangrijk om mee te wegen bij de verdeling van bijvoorbeeld ruimte op het elektriciteitsnet en in de fysieke ruimte. Dat is althans de duiding van Jos de Groot, directeur Digitale Economie binnen het ministerie van Economische Zaken & Klimaat.
Energie-efficiënte technologieën
Voor het eerdergenoemde criterium ‘energieverbruik’ is een verduurzamingsslag mogelijk. Dat concludeert ook Samantha Reilly, sector specialist TMT-ICT en duurzame energie bij ING Sector Banking. Restwarmte uit deze sector kan een belangrijke bron van energie zijn, die aansluit bij de maatschappelijke opdracht om in 2050 aardgasvrij te worden. Bij het gebruik van elektriciteit die servers laat draaien ontstaat als ‘bijproduct’ warmte. Deze warmte kan ingezet worden om omliggende gebouwen te verwarmen. Een warmtenet biedt een uitstekende mogelijkheid om die warmte te distribueren. Het betreft een proces van energiecascadering en verbeterde energie-efficiëntie, waarbij zowel de CO2-uitstoot wordt verminderd als de bedrijfsvoering van alle aangesloten klanten van het datacenter wordt verduurzaamd.” In Nederland lopener 28 projecten waarbij de restwarmte van datacenters wordt ingezet voor warmte. De locatie van een datacentrum is cruciaal bij overweging van het gebruik van restwarmte. Nu staan datacenters meestal buiten de bewoonde omgeving. Bij de bouw van nieuwe datacenters moeten beleidsmakers daarom bijvoorbeeld meer rekening houden met de locatie. Hoe dichter de bron van warmte bij de afnemers ligt, hoe eenvoudiger – lees haalbaar en betaalbaar – een warmtenet kan worden gerealiseerd.
Polderwarmte
Ook Polderwarmte heeft enkele jaren geleden ingezet op de ontwikkeling van warmte uit datacenters voor gebruik in de gebouwde omgeving. Op Schiphol-Rijk zijn een aantal datacenters gevestigd. In de nabijheid hiervan zijn ook mogelijke afnemers van warmte te vinden, zoals bedrijven, kantoorgebouwen en hotels. Na enkele jaren van voorbereiding is eind vorig jaar de stap gezet om in de zuidelijkste punt ook daadwerkelijk een warmtenet te gaan realiseren, op basis van de bron ‘datathermie’. Voldoende afnemers hebben zich aan warmte van het warmtenet verbonden, en met die datacenters zit het ook wel goed, er wordt voldoende warmte gegenereerd.
5 februari 2024
