Blik op bronnen in een nieuw jasje: Kernenergie in de Nederlandse energietransitie
In het verleden deelden we wekelijks onze populaire blogserie ‘Blik op Bronnen’. De wereld is echter veranderd, en daarom hebben we besloten de inhoud te actualiseren. Wil je op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen? Volg ons dan op social media. In deze blog bespreken we kernenergie als warmtebron en belichten we de voor- en nadelen op basis van de laatste ontwikkelingen.
Terugkeer van kernenergie
Kernenergie krijgt opnieuw aandacht in Nederland en wint aan steun binnen het nieuwe kabinet, vooral door de stijgende energieprijzen en de noodzaak om de CO2-uitstoot te verminderen. Verschillende partijen waaronder de VVD, onder leiding van Sophie Hermans als minister van Klimaat en Groene Groei, zien kernenergie als een essentieel onderdeel van de energietransitie. Hermans pleit voor de bouw van vier nieuwe grote kerncentrales en voor het langer openhouden van de bestaande kerncentrale in Borssele. Zij beschouwt kernenergie als een stabiele aanvulling op hernieuwbare energiebronnen zoals wind en zon, die niet altijd constant beschikbaar zijn. Naast het opwekken van elektriciteit kan kernenergie ook bijdragen aan de productie van waterstof, een belangrijke pijler voor de toekomst van duurzame energie. Daarnaast zijn ook de Small Modular Reactors (kleine modulair gebouwde kernreactoren, afgekort SMR’s) erg in trek. Dit komt voort uit de regionale opdracht voor de opwek van energie, onder meer in de Regionale Energie Strategieën.
Mogelijke locaties voor nieuwe kerncentrales
Borssele blijft de voorkeurslocatie voor nieuwe kerncentrales vanwege de bestaande infrastructuur en het beschikbare koelwater. Andere serieuze locaties zijn de Maasvlakte en de Eemshaven, beide aan de kust en met voldoende ruimte voor uitbreiding. De Waarderpolder is vanwege de nabijheid van woonwijken en de beperkte ruimte voor uitbreiding minder aantrekkelijk. Kustlocaties bieden voordelen zoals efficiënte toegang tot koelwater, wat essentieel is voor het functioneren van kerncentrales.
Voordelen en nadelen van kernenergie
Het grootste voordeel van kernenergie is dat het stabiele elektriciteit kan leveren zonder CO2-uitstoot, wat helpt bij het behalen van klimaatdoelen. Daarnaast is kernenergie niet afhankelijk van het weer, wat het een betrouwbare “achtervang” maakt voor het energiesysteem. Dit is van groot belang om fluctuaties in de energieproductie van hernieuwbare bronnen op te vangen.
Toch zijn er ook nadelen. Het bouwen van een kerncentrale kan decennia duren en vereist miljardeninvesteringen. Daarnaast blijft de vraag over de veilige opslag van radioactief afval een groot probleem. Innovaties zoals thoriumcentrales bieden hoop voor de toekomst, maar zijn momenteel nog niet commercieel toepasbaar. En voor de bouwlocaties van de plants kijkt men juist naar dunbevolkt gebied, dus is de warmte minder lokaal inzetbaar wegens tekort aan afzet. De kleinere SMR’s zijn hiervoor beter geschikt, vanwege omvang en locatie.
Restwarmte en het warmtenet: de rol van Polderwarmte
Een vaak onderbelicht aspect van kernenergie is het gebruik van restwarmte. Kerncentrales produceren naast elektriciteit ook grote hoeveelheden warmte, die benut kan worden in
warmtenetten om huizen en bedrijven te verwarmen. Dit sluit aan bij de doelstellingen van Polderwarmte, dat inzet op het verduurzamen van warmtenetten door gebruik te maken van diverse warmtebronnen. Hoewel het gebruik van restwarmte uit kerncentrales nog niet breed wordt toegepast in Nederland, zou dit in de toekomst een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de verduurzaming van stadsverwarming.
Polderwarmte richt zich nu voornamelijk op andere oplossingen, zoals restwarmte uit industriële processen en warmte uit duurzame bronnen. Als kernenergie werkelijkheid wordt, dan kan op de lange termijn een aanvulling zijn. De integratie van restwarmte uit kerncentrales zou warmtenetten efficiënter kunnen maken, mits er voldoende infrastructuur en investeringen beschikbaar zijn.
Conclusie: kernenergie in de energietransitie
Kernenergie kan een belangrijke rol spelen in de energietransitie door stabiele en CO2-vrije elektriciteit te leveren. Hoewel de bouw van nieuwe kerncentrales lang duurt en aanzienlijke investeringen vereist, biedt kernenergie een betrouwbare aanvulling op hernieuwbare energiebronnen. De beschikbare restwarmte uit kerncentrales kan dan bijdragen aan de bronnenmix van warmtenetten zoals die van Polderwarmte.
Met toenemende politieke steun en aandacht voor de toekomst van energievoorziening lijkt kernenergie klaar om een blijvende rol te spelen in het verduurzamen van Nederland.
