Wat zijn de voor- en nadelen van de beschikbare warmtebronnen? Dat bespreken we in de rubriek ‘Blik op Bronnen’. Alle beschikbare duurzame warmtebronnen zijn nodig in de energietransitie. Polderwarmte weegt af welke het meest geschikt zijn in een slim, groen warmtenet. In deze blog bespreken we waterstof.
Wat is waterstof?
Over waterstof wordt veel gesproken en het is geregeld in het nieuws; het lijkt een veelbelovende oplossing voor de energietransitie, maar het is geen energiebron. Waterstof is een energiedrager: het neemt energie op en heeft een energiebron nodig. In de meeste gevallen wordt waterstof geproduceerd door hogedruk stoom (H20) met aardgas (CH4) te laten reageren. Hierbij komt waterstof (H2) en CO2 vrij. Vervolgens wordt deze waterstof voornamelijk ingezet als alternatief van elektriciteit. Deze manier van waterstofproductie wordt grijze waterstof genoemd. Door de CO2 op te vangen (CCS), mag deze waterstof ‘blauw’ genoemd worden. Het is echter ook mogelijk om waterstof uit duurzame warmtebronnen te winnen, de zogenoemde groene waterstof. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om water (H2O) te splitsen in waterstof (H2) en zuurstof (O2). Ook komt waterstof vrij bij het vergassen van biomassa. Dit groene productieproces is echter nog erg kostbaar en komt nog nauwelijks voor.
Inzet van waterstof in het warmtenet
Waterstof wordt voornamelijk ingezet als alternatief voor elektriciteit. Net als bij andere elektriciteitsbronnen zoals kern- en windenergie, kan deze elektriciteit omgezet worden naar warmte door middel van een warmtepomp. Dit kan vervolgens in een hybride installatie voor stadsverwarming zorgen. Ook zou waterstof in gasvorm in het bestaande gasnet gebruikt kunnen worden. Dat kan heel bruikbaar zijn in buitengebieden waar warmtenetten minder effectief zijn. Echter, het gasnet is op veel plekken aan vervanging toe. Ook is er meer onderzoek nodig om te bewijzen dat waterstof het gas in het gasnet kan vervangen.
De belofte van waterstof
De massale aandacht voor waterstof doet vermoeden dat het de oplossing is in de energietransitie en dat we dus nog wel even kunnen wachten met verduurzamen van de gebouwde omgeving totdat het beschikbaar is. In de automotive is het bijvoorbeeld al ingezet, zodat bussen en auto’s op waterstof kunnen rijden. En ook voor de industrie zijn waterstoftoepassingen veelbelovend en zinvol. De stap naar duurzame stadsverwarming op waterstof is echter nog erg groot. Groene waterstof zou interessanter zijn. Daarnaast is het niet energie-efficiënt om via elektriciteit warmte op te wekken. Gelukkig is de bouwwereld zich daar ook steeds beter bewust van. Polderwarmte verduurzaamt de warmtevoorziening nu en zet pas in op waterstof wanneer deze groen is.
Waterstof in de omgeving
Haarlemmermeer en omgeving heeft echter wel behoefte aan een duurzaam alternatief voor elektriciteit. Met het overbelaste elektriciteitsnet zou het zinvol zijn als grote partijen met een hoge energiebehoefte in deze regio, overstappen op waterstof. Goed om te zien dat dit ook gebeurt: zo onderzoekt Tata Steel in een ambitieus samenwerkingsverband naar de mogelijkheden om het grootste groene cluster voor productie van waterstof van Europa te worden. Ook verschijnt er in Haarlem een kantoor dat de overcapaciteit van zonnepanelen gebruikt om waterstof te produceren. De ontwikkeling van waterstof is dus in volle gang, ook in de directe omgeving!
Voordelen
- Duurzaam en emissievrij te produceren
- Niet-fossiel
- Op meerdere manieren te produceren, dus in de toekomst genoeg capaciteit
Nadelen
- Afhankelijk van warmtebronnen
- Op dit moment voornamelijk grijs met aardgas als warmtebron
- Nog veel onderzoek en efficiency slagen nodig voordat het interessant is voor duurzame verwarming van huizen.