Auteur: admin

Is warmte circulair?

Op 6 oktober doen we mee met C the future, een event over circulariteit, innovatie, digitalisering & skills. Dat zet ons natuurlijk aan het denken: Onze warmte is niet digitaal te maken. We zijn wel heel innovatief met onze warmteoplossing en de zelflerende ICT die daarachter zit; wij zetten daar al onze skills voor in. Maar: is onze warmte circulair? Een mooie vraag!

Warmtebronnen en duurzame warmte

Dat onze warmte duurzaam is, is geen vraag, het is een gegeven. Warmtenetten die worden ontwikkeld door de partners van Energie voor Elkaar – waar Polderwarmte onderdeel van is – behoren steevast tot de top 3 van meest duurzame warmtenetten in Nederland. Warmtenetten in Nederland die al enige tijd bestaan, maken vanuit het verleden nog gebruik van bijvoorbeeld aardgas om warmte te maken. Maar voor Polderwarmte geldt dat de bronnen van warmte die we hiervoor gebruiken innovatief en duurzaam zijn. Zo maken we gebruik van datathermie, en restwarmte die vrij komt uit industriële processen, bijvoorbeeld bij de productie van groene waterstof. Lees verder “Circulariteit en duurzaamheid is dat hetzelfde”

Naar het zonnige zuiden. Dat is toch al lang onze gedroomde vakantiebestemming voor de zomerperiode. Een lekker warme omgeving om eens goed bij te tanken, zodat je er weer tegen kunt als de winter komt. De route du soleil, de route naar de zon heeft elke zomer te maken met verkeersdrukte: meer auto’s wilden die route volgen dan de capaciteit toeliet met enorme files als gevolg. Dat doet ons natuurlijk meteen denken aan die andere congestie: die van het elektriciteitsnet.

De groei van zon op dak is in Nederland enorm geweest de laatste jaren. Dat succes heeft ook een keerzijde, want er is steeds meer sprake van een mismatch tussen vraag en aanbod op het energienet. Op zonnige winderige dagen is er een overschot aan duurzaam opgewekte elektriciteit en op donkere koude dagen is er een tekort. Hoe mooi zou het zijn als we dat overschot konden gebruiken voor momenten dat er een tekort ontstaat. “bijtanken” in de zomer en gebruiken in de winter.

Seizoensopslag is een onderwerp waar belangstelling voor is, maar dat in Nederland nog in de kinderschoenen staat. Een warmtenet kan echter nu al een deel van deze functie vervullen. Elektriciteit kan worden omgezet in warmte en warmte kan wel gedurende enige tijd worden opgeslagen: zon overdag levert elektriciteit, die je ’s avonds als het frisser wordt kunt gebruiken in de vorm van warmte. Daarmee wordt de onbalans tussen vraag en aanbod op de dag verminderd en ontstaat er weer flexibiliteit in het energienet. Dat constateren onderzoekers van o.a. KWR Water Research en CE Delft. Als we duurzaam opgewekte elektriciteit kunnen combineren met warmteopslag wordt het elektriciteitsnet flexibeler en dalen de kosten. Elektriciteit die in tijden van overschot wordt opgewekt, heeft namelijk een lagere prijs. Als die in warmte kan worden omgezet, behoudt het wel een waarde – want er is een afnemer voor – en wordt de prijs weliswaar lager, maar niet negatief.

Polderwarmte ziet kansen om hierin een rol te spelen in Haarlemmermeer. Als zonnevelden bijvoorbeeld het risico lopen niet door te kunnen gaan omdat er op piekmomenten teveel stroom is, willen wij graag in gesprek over afname daarvan op die momenten. Wij kunnen er dan warm water van maken, of waterstof. Energiedragers die de energie kunnen opslaan om op een later moment te gebruiken. Zo helpen we mee om de netcapaciteit optimaal te kunnen benutten en zonne-energieprojecten toch mogelijk te maken.

Begin dit jaar werd bekend dat in delen van Noord-Holland en Utrecht grote kansen liggen voor het winnen van warmte door geothermie. Aan diverse partijen zijn hiervoor opsporingsvergunningen toegekend. Een aantal van deze partijen heeft nu de handen ineengeslagen, waardoor het succesvol ontwikkelen van deze duurzame warmtebron in gemeentes Haarlemmermeer, Amstelveen, Uithoorn,  Aalsmeer en De Ronde Venen een stap dichterbij komt. De partijen die de samenwerking hiervoor aangaan zijn Hightree Energy, IPS Geothermal, Energie voor Elkaar en Tullip Energy. De partijen hebben elk hun specifieke inbreng in dit samenwerkingsverband.

Aardwarmte, ook wel geothermie genoemd, is duurzame warmte die is opgeslagen in de diepe ondergrond (tussen de 500 en 4.000 meter). Het warme water wordt omhoog gepompt en kan worden gebruikt om gebouwen die zijn aangesloten op een warmtenet te verwarmen. De warmte is ook geschikt voor de glastuinbouw. Het afgekoelde water gaat daarna terug in de ondergrond en warmt daar van nature weer langzaam op. Aardwarmte kan op grote schaal voor verduurzaming zorgen. Het gebied waar het samenwerkingsverband naar aardwarmte gaat speuren en de geschiktheid van de aardlagen gaat checken, beslaat meerdere gemeenten en kan vele duizenden huishoudens en zakelijke afnemers een alternatief voor aardgas bieden.

De deelnemers

Hightree Energy representeert binnen de samenwerking de glastuinbouw, die door deze participatie de verduurzaming van de sector kan versnellen. IPS Geothermal heeft wereldwijd veel ervaring met projecten op het gebied van geothermie, Tullip Energy Exploration & Development is toonaangevend op het gebied van winning van olie en gas, mijnbouw en ontwikkeling van geothermie en Energie voor Elkaar is deelnemer vanwege de kennis op het gebied van ontwikkeling van duurzame warmtebronnen t.b.v. toepassing in warmtenetten.

Nico Kuipers namens Tullip Energy: “Samenwerking met specialisten is essentieel om geothermie succesvol te kunnen ontwikkelen. Daarvoor is zowel de technische expertise voor het boren nodig, als ook kennis op het gebied van diepe aardlagen. Ook de kennis en ervaring om de warmte die gewonnen wordt ook daadwerkelijk te kunnen benutten mag in een samenwerking niet ontbreken.

Valentijn Kleijnen: “Het platform Energie voor Elkaar omvat verschillende bedrijven met elk een eigen taak bij de ontwikkeling en realisatie van warmtebronnen en bij het leveren van warmte aan afnemers via een warmtenet. Energietransitie Support is bijvoorbeeld een ontwikkelbedrijf binnen het platform Energie voor Elkaar en de vergunninghouder van dit project. Warmtebedrijf Polderwarmte is in deze regio onze partner voor ontwikkeling, realisatie en exploitatie van het warmtenet. De insteek is om zo snel mogelijk warmtenetten te ontwikkelen van enige omvang en waar mogelijk ook te beginnen met het benutten van de aanwezige restwarmte van  datacenters en rioolwaterzuiveringsinstallaties. Op die manier zorgen we ervoor dat de benodigde infrastructuur en afname van warmte al geregeld is. Als de aardwarmte inderdaad wordt aangetroffen kan deze ook direct gebruikt worden door levering van deze duurzame warmte via een Slim Groen Warmtenet. Lees verder “Aardwarmte voor gemeentes Haarlemmermeer, Amstelveen, Uithoorn, Aalsmeer en De Ronde Venen een stap dichterbij (Persbericht)”

Polderwarmte mag voor de Waarderpolder een warmtenet ontwikkelen en gaan exploiteren. Het doel is dat in 2040 minimaal 80% van de daar gevestigde bedrijven op dit duurzame warmtenet is aangesloten. Na het doorlopen van de officiële aanbestedingsprocedure die door de gemeente Haarlem en de Industriekring Haarlem in het voorjaar van 2022 is uitgeschreven, is de keuze gevallen op het consortium onder leiding van Polderwarmte. Lees verder “Polderwarmte mag warmtenet Waarderpolder ontwikkelen (persbericht)”

We gaan voor duurzaam! Dat is ons maatschappelijk antwoord op de klimaatverandering, die wordt veroorzaakt door CO₂ uitstoot. We spelen daar allemaal een rol in: consumenten, bedrijven, overheden. Consumenten hebben de opdracht om hun woningen aardgasvrij te maken en een alternatief te kiezen voor de verwarming van de woningen en het tapwater, en voor het koken. Voor bedrijven is de uitdaging voor elke sector anders. De glastuinbouw bijvoorbeeld.

 De sector

De glastuinbouwsector is groot geworden doordat wij in Nederland heel goed in staat zijn om op een kleine schaal veel te kunnen verbouwen: bloemen en gewassen voor consumptie. Bovendien zijn we in staat om die heel snel in de wereld te kunnen bezorgen. De omstandigheden waren goed: goedkoop aardgas en een fantastische logistieke keten: veilingen voor de handel en aansluiten transport. Het telen van groenten, bloemen en planten in kassen gebeurt al 100 jaar. Inmiddels is de professionele glastuinbouw in Nederland gegroeid tot wel ruim 3.000 glastuinbouwbedrijven die een ruimte innemen van 17.000 voetbalvelden groot. De glastuinbouwsector draagt met € 7,3 miljard bij aan de economische groei van de Nederlandse economie en biedt werkgelegenheid aan 82.000 mensen met pieken in de zomer tot bijna 114.000 mensen. Voor de glastuinbouw is de uitdaging groot, want energie is een wezenlijk onderdeel van het productieproces. De ambitie is om voor 2040 klimaatneutraal te zijn. Lees verder “Duurzaam warm in de kas”

Hoe dan? Is regelmatig de vraag die we horen als we vertellen over onze plannen om waterstof te produceren. Voor het verduurzamen van de energievoorziening in Nederland wordt verwacht dat waterstof een belangrijke rol gaat spelen. Waterstof is echter geen energiebron maar een energiedrager: een stof waarin energie is opgeslagen. Hoe kun je dit dan toch als warmtebron gebruiken?

Toekomstperspectief

Vanuit het oogpunt van energie-efficiency en duurzaamheid is het niet verstandig om bijvoorbeeld aardgas eerst in elektriciteit om te zetten en er daarna waterstof mee te produceren. Door de extra tussenstap gaat energie verloren, waardoor de opbrengst aan energie lager is dan wanneer aardgas direct wordt gebruikt om waterstof te maken. Hetzelfde principe geldt voor warmte. Ook daarbij is het niet logisch om eerst groene elektriciteit om te zetten in waterstof en dan de waterstof te gebruiken voor verwarming. Hoezo zien wij bij Polderwarmte dan toch een rol voor waterstof bij het leveren van warmte? Omdat Polderwarmte waterstof niet wil inzetten om warmte te produceren en wel de restwarmte wil gebruiken die vrijkomt bij de productie van waterstof wordt het al veel energie-efficiënter. Tot slot als je ook de zuurstof die vrijkomt bij de productie van waterstof kan inzetten (wat ook het plan is van Polderwarmte), wordt de energie die wordt gebruikt om waterstof te produceren optimaal gebruikt. Lees verder “Waterstof en warmte”

Versnellen? Hoe dan?

Om een warmtenet aan te leggen kost tijd. Jaren. Die tijd is er inmiddels niet meer, want in 2050 moeten we klaar zijn en dat betekent dat er dan in heel veel gemeentes in Nederland een warmtenet moet liggen. Als onderzoek aantoont dat de doorlooptijd voor de realisatie van een warmtenet met bronnen en aansluitingen bij de meeste partijen zo’n 7 jaar kost, is het duidelijk dat we niet allemaal tot 2043 kunnen wachten om te beginnen, want dan hebben we onvoldoende menskracht en zal ook de levering van voldoende materialen een probleem worden. Ook nu al, is het een grote vraag of het ons lukt om de totale doorlooptijd te bekorten, zodat we in de beperkte tijd die voor ons ligt, meer kunnen doen. De opdracht is namelijk enorm: Een groot deel van de Nederlandse woningvoorraad en bedrijven aardgasvrij te maken, waarbij een warmtenet oplossing voor een significant deel van particuliere woningen en bedrijven de voorkeursoplossing is. Lees verder “Beetje sneller graag”

Overal in elektriciteitsland wordt inmiddels hard gewerkt om de energietransitie te realiseren. Bij de verduurzaming hoort dat we op grote schaal gaan elektrificeren: elektrische auto’s met bijbehorende laadpalen, zonnepanelen met buffering van elektriciteit op het elektriciteitsnet en ook de aandacht voor aardgasvrij maken maakt dat daar een elektriciteitsvraag door ontstaat. Of niet.

Een van de opties om aardgasvrij te worden is om als warmtebron de aardgasaansluiting te vervangen door warmte uit een warmtepomp. Dat veroorzaakt een grote extra vraag naar elektriciteit en naar bijbehorende transformatorhuisjes. Het elektriciteitsnet dat in 100 jaar is aangelegd, moet in 7 jaar tijd worden verdubbeld. Als je warmte elektrisch opwekt met elektrische warmtepompen, heb je meer kabels en dikkere kabels nodig, maar ook 2 tot 3 keer zoveel transformatorhuisjes!  Het gaat daarbij om huisjes van 3 x 3 x 2 meter die de stroom via laagspanningskabels naar huizen en kantoren leiden. Voor een stad als Amsterdam betekent dat bijvoorbeeld een ruimte zo groot als  17 voetbalvelden gevonden moet worden om de extra benodigde faciliteiten voor de grotere stroomvraag te huisvesten. Zo vertelde Ingrid Thijssen voorzitter van VNO/CN in WNO op zondag van 30 april.

Daarbovenop moet ook het midden- en hoogspanningsnet moet worden aangepast om de extra vraag van elektriciteit te kunnen leveren. Van diverse kanten wordt inmiddels ook aangegeven dat de netstabiliteit een punt van zorgen wordt en we er rekening mee moeten houden dat het niveau van leveringszekerheid waar we aan gewend zijn, in de toekomst niet gegarandeerd zal kunnen worden. Lees verder “Gezocht: m2 en ruimte op het elektriciteitsnet”

“Als de markt het wil” is in Nederland een vaak gehoord argument. Als de markt het wil, ruimen supermarkten meer schapruimte vrij voor duurzame producten. Omdat consumenten daarom vragen.

Maatschappelijk

Als het gaat om verduurzaming heeft “de markt” een rol. Het TV programma Tegenlicht van VPRO had afgelopen week als thema “samen vergroenen”. Het programma had aandacht voor de sociologische kant van de verduurzaming. Sociologie is de wetenschappelijke studie van de maatschappij en de  interne verhoudingen, processen en structuren. Centraal staat het menselijk gedrag en de patronen en mechanismen die zich daar in uiten: de maatschappelijke normen en rolpatronen. Een duurzamer economie heeft gevolgen voor de groep. Het is nodig dat de mensen hun gedrag gaan veranderen. Tegenlicht zette veranderende patronen in de schijnwerpers.

Een plaatselijke supermarkt wilde bijvoorbeeld verduurzamen, maar het vervangen van de vrieskisten – de grote energievreters – vergen een enorme investering. De lokale klanten willen hun supermarkt behouden en hebben daar ook geld voor over om die investering mogelijk te maken. Sterker nog. Er werd zoveel geld opgehaald dat er een meerjarig duurzaam investeringsplan mogelijk werd. De lokale markt is duidelijk in wat het wil: een plaatselijke supermarkt die alleen toekomst heeft als die duurzaam is en daar ook iets voor over heeft. Rollen veranderen: klanten worden financier, ondernemer wordt netwerkpartner. Lees verder “Kiezen voor duurzaam”

“Ik vind dit een mooi aanbod. De prijs is goed, de kwaliteit ook, maar ik neem het niet, omdat ik denk dat u teveel marge berekent”. Wij kennen geen voorbeeld van een verkoopgesprek met deze inhoud. Als een artikel voldoet aan de wens, de kwaliteit goed is en de prijs ook, komt de transactie vaak tot stand. In discussies over de rol van een warmtenet gaat het vaak over de marge die een warmteaanbieder kan vragen, omdat een warmteklant niet kan overstappen naar een andere leverancier. Lees verder “Waarom kiest een klant voor warmte”